ترجمه و نقد و بررسی مدخل ابوطالب در ویرایش‌های سه‌گانه دایره المعارف اسلام چاپ لیدن (EI)

ابوطالب از محوری‌‌ترین شخصیت‌‌های تاریخ اسلام است که در بسیاری از وقایع عصر پیامبر (ص) به‌‌ویژه در دوره بعثت تأثیرگذار بوده است. به نظر می‌‌رسد شناخت نقش ایشان در تحولات دوره بعثت، معیاری برای شناخت جایگاه خاندان پیامبر (ص) در به ثمر نشستن رسالت است. مسئله اصلی پژوهش این است که نویسندگان دایرة‌المعارف اسلام چاپ لیدن که مشهورترین و کامل‌‌ترین دایرة‌المعارف موجود درباره اسلام است، چه تصویری از ابوطالب نشان می‌‌دهد. در این مقاله با بررسی محتوای ویرایش‌‌های سه‌‌گانه ابوطالب که به قلم بوهل، وات و روبین نوشته شده، نشان داده شد که هیچ‌کدام از این سه مقاله چنان‌که بایسته است دایرة‌المعارفی نیستند. این مقالات نه‌تنها از منابع مناسب و پژوهش‌‌های مسلمانان به‌ویژه شیعیان استفاده نکرده‌اند، بلکه حتی بازتاب‌دهنده آثار و پژوهش‌‌های غربی‌‌ها درباره ابوطالب نیستند. این مقالات به صورتی کاملاً محسوس متمایل به اندیشه‌‌ها و آرای اهل سنت است؛ درحالی‌‌که هدف اصلی مقالات دایرة‌المعارفی، دوری از جانبداری‌‌های فرقه‌‌ای و ساماندهی و بازتاب آخرین و مهم‌ترین اطلاعات موجود از آن مدخل در پژوهش‌‌های انجام‌شده ‌‌است.